Tütün Kontrolü Denetimlerinde Neredeyiz” Çalıştayı / 25 Şubat 2016
Dr. Mustafa Aydın: “Sigaranın son molekülü yok oluncaya kadar mücadele edeceğiz”
Türkiye’de kapalı alanlarda tütün ve tütün ürünlerinin tüketilmemesine yönelik yasanın uygulanmasında yaşanan sorunlar “Tütün Kontrolü Denetimlerinde Neredeyiz?” başlıklı çalıştayda ele alındı. Çalıştayda konuşan İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı ve Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Genel Başkanı Dr. Mustafa Aydın, ‘’Sigaranın son molekülü yok oluncaya kadar mücadele edeceğiz’’ dedi.
Dumana yılda yaklaşık 40 milyar lira ödeyen ve ortalama her 3 yetişkinden birinin sigara ile diğer tütün ürünlerini tükettiği Türkiye’de kapalı mekanlarda tütün ürünleri tüketilmesiyle mücadelenin röntgeni çekildi.
İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı ve Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Genel Başkanı Dr. Mustafa Aydın’ın ev sahipliğinde gerçekleştirilen organizasyona İstanbul Vali Yardımcısı Hasan Öztürk, İstanbul İlçe Kaymakamları, İstanbul Valiliği İstanbul Halk Sağlığı Üyeleri ve İl Tütün Kontrol Kurulu Üyeleri’nin yanısıra Türkiye Sigarayla Savaş Derneği üyeleri de katıldı.
“KURTULUŞ SAVAŞI’NDAKİ GİBİ SEFERBER OLMALIYIZ”
Her yıl sigaradan dolayı 120 bin insanın yaşamını yitirdiğini ve harcanan paranın yıllık 25 milyar dolar olduğunu belirten Türkiye Sigarayla Savaş Derneği ve İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Mustafa Aydın, “Sigara ile ancak Kurtuluş Savaşı’ndaki gibi bir seferberlikle kurtulabiliriz. Bu ülkede her yıl 21 milyon insan sigara içiyor ve buna harcanan para 25 milyar dolar. Bu kadar parayla neler yapılabileceğini düşünmenizi istiyorum. Her yıl 120 bine yakın insan sigaradan dolayı ölüyor. Bu küçük ölçekli bir şehrin haritadan silinmesi gibi. Ormanlarımızın da yarısı sigaradan mahvoluyor ve Türkiye gittikçe çölleşiyor. Bir yandan ağaç dikme kampanyaları yapıyoruz bir yandan da sigara ile ormanlarımızın yarısını yakıyoruz. Sigaradan ancak Kurtuluş Savaşı’ndaki gibi bir seferberlikle kurtulabiliriz. Eğitim, sağlık kurumları, kolluk kuvvetleri, mahalli idareler, yerel yönetimler, toplum önderleri sanatçılar, ekonomistler vs. hep birlikte el ele vererek mücadelemizde başarılı olabiliriz. Buna yürekten inanıyorum. Sigaranın son molekülü yok oluncaya kadar mücadele edeceğiz” ifadelerini kullandı.
“DENETLEMELERDE İHMAL VAR”
İstanbul Valiliği, Türkiye Sigara ile Savaş Derneği ve İstanbul Halk Sağlığı Müdürlüğü ile ortak gerçekleştirilen çalıştayın temel amacının, yasa ihlallerinin önüne geçmek olduğunun vurgulayan Dr. Aydın, “Bir takım özel kuruluşlar yasayı ihlal ediyor ve gençlerimizin yanlış yola gitmesine yol açıyor. Burada asıl önemli olan eğitimdir. Halkımızı ve öğrencilerimizi sigaraya karşı yeterince bilinçlendiremediğimiz için bu ihlallerle karşılaşıyoruz. Eğitim düzeyi düşük olan ülkelerde denetimler aktif rol oynuyor. Bunun için denetim mekanizmasını elinde bulunduran kaymakamlıklarımız ve kolluk kuvvetlerimizin denetim yaptıkları mekânları tespit ettiklerinde hoşgörülü davranmaması lazım. Kanunun ön gördüğü cezayı yerine getirmesi gerekli. Maalesef ciddi rakamlarda denetim yapılmasına rağmen ceza kesilme oranı yüzde bir civarında. Örneğin Türkiye’de 2015 yılında denetim yapılan 346 bin 791 firmadan 4 bin 907’sinde ihlal tespit edilmiştir. Bu kadar yerin sadece yüzde birinin cezalandırılması bir ihmalin olduğunu gösterir. Burada denetim yapan arkadaşlarımızın daha hassas olmaları gerekli” dedi.
“GENÇLERİMİZİN ÖLÜMÜNE GÖZ YUMUYORLAR”
“Bir diğer önemli konu ise özellikle gençlerin yoğun olduğu eğitim kurumlarının yakınlarında bulunan büfelerde tek sigara satımının olduğu” diyen Dr. Aydın, “Tek sigara satan bu mekânlar ceplerine biraz para girecek diye çocuk denilecek yaşta bulunan gençlerimizin ölmelerine göz yumuyorlar. Burada eğitim ve sağlık kurumları da dahil olmak üzere hep birlikte bu seferberliğe dahil olmamız lazım. Ancak anne-babaların veya toplum önderlerinin bu konuda hassasiyet göstermeleriyle sonuca ulaşabiliriz. Okullarda da muhakkak tütün ve tütün mamullerine karşı eğitici programlarının başlatılması lazım. İnsanların toplu olarak bulunduğu kahveler, şirketler kamu kurumları gibi yerlerde belirli dönemlerde sigaranın gerçek yüzünü ekonomik, sosyal, sağlık ve genetik açıdan insanı ne hale getirdiğini anlatacak ve sigaranın gerçek yüzünü onlara gösterecek seminerlerin yapılması, görsel ve yazılı medyanın daha etkin kullanılması lazım. Örneğin, televizyonların prime time zamanlarında veya gazetelerin bir köşesinde ‘sigaranın insanlığı nereye taşıdığını ve ne gibi tahribatlar yarattığı’ yönünde mesajlar verilebilir. Sigarayı bırakmak isteyip de sigara bıraktırma merkezlerine ulaşmak isteyenler için de iletişim bilgileri etkin bir şekilde gösterilebilir” şeklinde konuştu.
“SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI ETKİLİ OLDU”
Sigara ile mücadele konusunda geçen yıllara göre daha iyiye gidildiğini belirten İstanbul Vali Yardımcısı Hasan Öztürk de, “Sigarayla mücadele konusunda geçen yıllara göre daha iyi durumdayız ve kısa sürede önemli yol aldık. Alınan bu yolda sivil toplum kuruluşlarının kamuya desteği ve halkı bilinçlendirmedeki başarısı da etkin rol oynamıştır. Bu mücadeleye destekleyen herkese çok teşekkür ediyorum” diye konuştu.
“SİGARA LEGAL TÜKETİM MADDESİ OLMASIN”
Çalıştayda söz alan bir başka isim Büyükçekmece Kaymakamı Mustafa Hulusi Arat, sigaranın yasa dışı madde olarak kabul edilmesi gerektiğini savunurken: “Sigarayla savaşan kurumların artık detayları bırakması gerekmektedir. Benim önerim, sigaranın legal tüketim maddesi olmasına karşı savaş açılması. Kısa zamanda olmasa da uzun vadede bu yöntemin işe yaradığı görülecektir. Bence yapılanlar istatistikler de sadece göz boyuyor. İstatistikler çok şey söyler ama can alıcı noktaları göstermezmiş. Bir diğer konu ise cezaların etkili ve caydırıcı olmaması. İstatistiklere baktığımızda denetimlerde yüzde 1,5 ihlal tespit edilmiş. Gerçekçi olmak gerekirse toplumda her türlü kurala karşı direniş var ve kalıcı, kemikleşmiş denetim ekipleriyle de bu işlerin çözüme kavuşacağını düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.