30 Mart 2017
Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin (TSSD) bu yıl dördüncüsünü düzenlediği Uluslararası Sigarayla Savaş Konferansı İstanbul Aydın Üniversitesi’nde gerçekleştirildi.
Çarpıcı mesajların paylaşıldığı konferansta sigaranın zararları tüm boyutlarıyla ele alındı. Tek amacı sigarayla mücadele olan ilk sivil toplum kuruluşu olarak 1999’da kurulan Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin bu yıl dördüncü defa düzenlediği Sigarayla Savaş Konferansı, 30 Mart Perşembe günü İstanbul Aydın Üniversitesi’nde gerçekleştirildi. “Kalkınmada Tütün Tehdidi” temasıyla yapılan konferansa dernek yöneticilerinin yanı sıra çok sayıda akademisyen ve öğrenci katıldı.“Sigaranın son molekülü ortadan kalkıncaya kadar”Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin bugüne kadarki çalışmalarının tanıtıldığı bir film gösterimiyle başlayan konferansta ilk olarak söz alan İstanbul Aydın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yadigâr İzmirli, tütün kontrolü ile ilgili yasanın yürürlüğe girmesinin, sigarayla mücadele kapsamında bir milat olarak nitelendirilebileceğini söyledi.Sigarayla savaş konusunda hükümetlerin kararlı tutumunun Türkiye’de sigara kullanımıyla ilgili hızlı bir değişim getirdiğini ifade eden Prof. Dr. İzmirli, şöyle devam etti: “Dünyada bu konuda, bu kadar zamanda bu kadar büyük gelişme kat eden bir başka ülke yok. O kadar ki, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) verilerine göre Türkiye, sigarayla savaş konusunda WHO’nun tüm kriterlerini sağlamayı başaran ilk ve tek ülke. Derneğimizin yoğun çalışmaları sayesinde bugün Türkiye’de kapalı alanlarda sigara içmek tamamen yasaklandı. Ayrıca İstanbul Aydın Üniversitesi olarak da açık alanlarda sigara kullanımını sınırlandırarak bu alanda bir ilki gerçekleştirdik. Bu uygulama akademik ve idari personelimizle öğrencilerimizden de büyük destek gördü. Ancak bu geldiğimiz nokta asla yeterli görülemez. Bugün sigaraya başlama yaşı ortaokul düzeylerine inmiş durumda. Dolayısıyla bu savaşta yolumuz uzun. Sigaranın son molekülü ortadan kalkana kadar savaşa devam etmemiz gerekiyor.”“Her yıl sigaraya 25 milyar dolar harcıyoruz”Rektör Prof. Dr. İzmirli’den sonra söz alan Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Başkanı ve İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı Dr. Mustafa Aydın, Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin kurulduğu yıllarda uçaklarda sigara kullanmanın serbest olduğunu hatırlatarak, “O günlerden bu günlere gelene kadar çetin mücadeleler verdik. Sigara kartellerine karşı yaptığımız bu cansiperane savaşı kazanarak kapalı alanlarda sigara kullanımının yasaklanmasını sağladık. Bugün Türkiye, sigarayla savaşta parmakla gösterilecek noktaya geldi. Bunda emeği geçen herkese teşekkürlerimi sunuyorum. Ancak daha kat etmemiz gereken çok yol var. Çünkü sigara, en kolay bağımlılık yapan ve üreticisine en çok kazandıran zehir olarak karşımıza çıkıyor. Masum bir görüntüye sahip, ucuzmuş gibi algılanan ve alması kolay bir zehir. Üstelik nerede nefes alacak bir yer bulmaya çalışsanız, sigara kartelleri de hemen oraya geliyor. Bizim çabalarımızla yürürlüğe giren yasa çok netti, ancak bu yasa günümüzde büyük oranda uygulanmıyor. Ancak yeni yürürlüğe girecek düzenlemelerle hem yasaklar derinleşecek, hem de uygulanmama gibi bir şansı kalmayacak. Ancak sigarayla savaşın yasadan çok toplumsal bilinçle başarıya ulaşabileceği kanısındayım. Örneğin sigara içmeyen biri, yanında sigara içen birine müdahale etmezse, bu savaşta bir netice alamayız. Türkiye her yıl sigaraya ortalama 25 milyar dolar harcıyor. Bunun 15 milyar doları direkt sigaraya, 10 milyar doları ise sigaradan kaynaklanan hastalıklara harcanıyor. Ayrıca özellikle son zamanlarda ünlü isimler dizi ve filmlerde sigara kullanılan sahnelerde görünüyor. Bu yolla bir özendirme yapılmaya çalışılıyor. Gençlere tavsiyem bu tuzağa düşmemeleridir” diye konuştu.“Sigaranın etkilemediği organ yok”Başkan Dr. Mustafa Aydın’dan sonra söz alan Sultanbeyli Kaymakamı Metin Kubilay’ın sigarayla savaş konusunda eğitimin ve farkındalığın öneminin üzerinde durduğu konuşmasının ardından konferansın panel kısmına geçildi. Moderatörlüğünü Türkiye Sigarayla Savaş Derneği İcra Kurulu Başkanı Prof. Dr. Melahat Dönmez’in yaptığı panelde, Uzman Doktor Ender Saraç, İngiltere Türkiye Sağlık Elemanı Birliği (ITSEB) Başkanı Dr. Ali Demirbağ, Meteoroloji Mühendisi ve CNN Türk Hava Durumu Sunucusu Bünyamin Sürmeli, Habertürk Haber Spikeri Buse Biçer ile, Yönetim Danışmanı & Eğitim Bilimci, Araştırmacı Yazar, Baş Denetçi Perihan Usta konuşmacı olarak yer aldı. Paneli açarken kendisi de kısa bir konuşma yapan Prof. Dr. Melahat Dönmez, “Kadın doğum uzmanı bir doktor olarak sigaranın etkilemediği organ görmedim. Derneğimizin mücadeleleri sonucunda Türkiye genelinde 27 milyona dayanmış olan sigara kullanıcısı sayısını 21 milyona çekmiş durumdayız. İnşallah bu rakamı 17 milyona kadar da indireceğiz” dedi.“Sevgi ve şefkat eksikliği sigaraya itiyor”Konuşmasına “Agresif olmadan sigarayla en çok mücadele eden isimlerden biriyim” diyerek başlayan Dr. Ender Saraç, “Birçok sevdiğim insanı sigara nedeniyle kaybettim. Günde iki paket sigara içen babam 49 yaşında kansere yakalandı, 50 yaşında da yaşamını yitirdi. Sigarayı sinsi bir harakiri olarak değerlendiriyorum. Çünkü sigarada yer alan karbon monoksit ve azot oksit, oksijenin vücutta emilimini zorlaştırıyor. Bu nedenle kalp krizi, felç ve bu gibi ağır hastalıklar, sigara içenlerde iki kata yakın oranda daha fazla görülüyor. Sigara, dildeki tat alma reseptörlerini ve koku alma sinirlerini baskıladığı için, sigara içenler yiyip içtiklerinin tadını rahat alamazlar ve daha uç tatlara yönelirler. Bu da kilo kontrolünü bozar. Yani anlık bir haz karşılığında büyük bir mutsuzluğu para verip alıyoruz. Sigara kullanımının özünde sevgi ve şefkat eksikliği yatıyor. Bu nedenle sigara kullanan bir insana baskıyla sigarayı bıraktırmak mümkün değil. Ben bir doktor olarak sigara kullanan hastalarıma önce doğal antidepresan etkisi gösteren ilaç ve nesnelerle yaklaşıyorum. Daha sonra telkine geçiyorum. Ben sigara içen insanı bir yerde vatana ihanet içinde görüyorum. Çünkü sigara kullanarak paramızı yabancı sigara kartellerine aktarıyoruz. Yakın geçmişte dörder aylık iki dönem halinde ABD’de bulundum. Orada sigara kullanma oranı son 15 yılda yüzde 70 azalmış durumda. Asıl sorun bizim gibi gelişmekte olan ülkelerde yaşanıyor” ifadelerini kullandı.
“İngiltere’de devlet tiryakinin çocuğunu alıyor”
Panelin ikinci konuşmacısı olarak söz alan ITSEB Başkanı Dr. Ali Demirbağ, İngiltere’de sigarayla savaşta yaşanan aşamaları değerlendirdi. İngiltere’de 1962’de sigara reklamlarının sınırlandırıldığını, 1971’de paketlere uyarı yazısı konduğunu, 1986’da televizyonlarda sigara reklamlarının durdurulduğunu, 2003’te ise tüm reklamların ve promosyonların yasaklandığını kaydeden Demirbağ, “İngiltere’de günde bir paket sigara içen bir insan, yılda 3 bin sterlin para harcıyor. Toplam sigara nedeniyle harcanan para ise 20 milyar sterlin. Bunun 9 milyarı da vergi. 2007 yılında İngiltere’de tüm kapalı alanlarda, 2015’te de araç içinde çocuk olması halinde sigara kullanmak yasaklandı. O kadar ki, sigara kullanan bir ailenin çocuğunu devlet koruma altına bile alabiliyor. 2012-2013 yılları arasında İngiltere’de sigarayla savaş için harcanan meblağ yaklaşık 58 milyon sterlin” dedi. İstanbul Aydın Üniversitesi’nde İngiltere’den çok önce açık alanlarda sigara kullanımının sınırlandırıldığına dikkat çeken Demirbağ, gençlere ise “Kendi kendinizi öldürmeyin” mesajı verdi.
Sigaranın çevreye zararları
Demirbağ’dan sonra söz alan CNN Türk hava durumu sunucusu meteorolog Bünyamin Sürmeli ise sigaranın çevreye verdiği zararlardan bahsetti. Sigaranın daha tütün bitkisi olarak üretildiği aşamada doğaya zarar vermeye başladığına dikkat çeken Sürmeli, “Tütün, yetiştiği topraktan faydalı maddeleri alıp zararlıları tekrar toprağa gönderiyor. Bu nedenle o toprakta başka bir ürün yetiştirilemiyor. Tütün için de yeni sahalar açmak gerekiyor. Bu nedenle tütün yetiştirebilmek için yılda 200 bin, kurutmak içinse yılda 600 milyon ağaç kesiliyor. ABD Çevre koruma Ajansı (EPA) verilerine göre hava kirliliğinin üst sınırı, metreküpte 35 mikrogram partikül. Oysa bir tek sigara izmaritinin neden olduğu hava kirliliği, metreküpte 350 mikrogram. Dünyada her yıl 5 trilyon adet sigara izmariti yere atılıyor. Orman yangınlarının yüzde 10’u da dikkatsizce atılmış sigara izmaritinden kaynaklanıyor. Clean Up Australia’nın verilerine göre ise okyanuslar ve denizlerden çöplerin yüzde 12’si sigara izmariti” diye konuştu.
“Yasalarımız iyi, uygularken sorun yaşıyoruz”
Sözlerine hayatı boyunca hiç sigara kullanmadığını, kardeşinin ise 75 yaşında sandığı, ölümle pençeleşen bir sigara kullanıcısının 55 yaşında olduğunu öğrendikten sonra sigarayı bıraktığını ifade ederek başlayan Habertürk TV haber spikeri Buse Biçer, dünya genelinde 1,1 milyar sigara kullanıcısı ve 346 milyon tütün çiğneyicisi olduğunu belirtti. Sigarayla savaşta medyanın son derece büyük bir rolü olduğunun altını çizen Biçer, “Her şeyden önce kelime olarak ‘sigarayla mücadele’den ‘sigarayla savaş’ noktasına gelmemiz olumlu bir seviye. Sigara, 200 milyar dolarlık bir endüstri. Düşünün, geçenlerde British & American Tobacco, Reynold’s American’ı 49,4 milyar dolara satın aldı. Türkiye’de ise erkeklerin yüzde 60’ı, kadınların yüzde 22’si sigara kullanıyor. Bu oran üniversite öğrencileri arasında yüzde 48, liselerde yüzde 20 iken, 7-13 yaş arası çocuklarda ise yüzde 11 olarak tespit edilmiş. Dünya genelinde yılda her 10 ölümden biri sigaradan kaynaklanıyor. Yine ölümlerin 600 bini ise pasif içiciler. Türkiye’de ise günde 300 kişi, yılda ise 100 bin kişi sigara kaynaklı sebeplerle yaşamını yitiriyor. Ülke olarak gerekli tedbirleri almış olsak da özellikle uygulama noktasında sorunlar yaşıyoruz. Bu konuda hepimizin adeta birer asker olması lazım. Ben bu mücadelede sonuna kadar varım” dedi.
“Sigarayı zihinle içiyoruz”
Son olarak söz alan Yönetim Danışmanı, Eğitim Bilimci, Araştırmacı Yazar ve Baş Denetçi Perihan Usta ise sigaranın zihinle olan ilişkisine değindi. “Sigarayı zihinle içiyoruz” diyen Usta, şöyle devam etti:
“Sigarayla kullanıcı arasında zehirli bir sarhoşluk ilişkisi var. Bunu bir çeşit flört olarak da adlandırabiliriz. Bu flört zihinde başlar ve sigaranın sizi yok etmesine kadar devam eder. Tüm alışkanlıklar zihinde başlar. Sigara kullanımıyla zihne o alışkanlık tohumu atılır ve devamlılıkla alışkanlık arz eder. Sigara kullanımıyla zihinde geliştirilen zevk, haz ve hoşnutluk gibi olumlu duygular zihinden atılıp sigaranın zehir olduğu kodlanmadığı sürece sigara zihinden silinemez. Sigarayı bıraktıktan sonra zihnimizi 21 gün boyunca doğru bilgiyle beslersek sigaradan kurtulabiliriz” ifadelerini kullandı.
“Mücadeleye önemli bir noktaya taşımayı başardık”
Türkiye Sigarayla Savaş Derneği İcra Kurulu Başkanı Prof. Dr. Melahat Emine Dönmez, sigara yasakları ve uygulanan yasalar için büyük emek verdiklerini ve bu alanda çalışmaya devam ettiklerine vurgu yaparak “Kurulduğu günden buyana özellikle sigara ile ilgili yasaların çıkmasında büyük emeklerimiz var. Sayın dernek başkanımız Mustafa Aydın ile meclise çok gidip geldik. Biz bu konuyu önemli bir yere taşıdık ancak sigara ile ilgili yasaklar delinebiliyor. Maalesef hala içilmemesi gereken yerlerde içilmeye devam ediyor. Fakat bu yasakların çıkması çok önemliydi. Eskilerde insanlar otobüste sigara kullanıyordu. Şimdi en azından bunu yapmıyorlar. Eskiden bayramlarda eve gelen misafirlere gümüş tabaklarda sigara ikram ediliyordu. Artık bunlar oldukça azaldı. Evlerimizde sigara ikram etmiyoruz. Yıllarca önce ünlü bir marka yöneticileri çalışanlarına “Eğer Türkiye’de 15 yaş altı çocuklara sigara içirmeyi başaramadıysanız hiç bir şey başarmış sayılmazsınız” demişlerdir. Bakın bu alışkanlığı yapmak için neler yapıldı, elinde sigara kovboy filmleri, çizgi filmler, TV yayınları, sinema filmleri. Bunlar ve reklamlar artık yasaklandı. Bu yasa değişikliği konusunda Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın büyük katkısı oldu, eğer kendisi bu yasaya sıcak bakmasaydı yasa çıkarılamazdı. 19 Temmuz 1999’da bu yasa çıkmadan önce tütün tüketicisi sayısı 26 milyon iken, bu yıl 17 milyonlara düşeceği öngörülüyor. İnsan sağlığının tehdit eden üç illet var, tansiyon, diyabet ve sigara. Bizler genetiğimizi değiştiremiyoruz, ama yaşam tarzımızı değiştirerek sağlığımızı koruyabiliriz. Sigara ile mücadele de başarı sağlamış ülkeler arasında ön sıralarda yer alıyoruz. Dünya sağlık örgütünden bu alandaki çalışmalarımız dolayısıyla ödül de aldık. Amerika’da İngiltere’de hala kapalı alanlarda sigara içiliyor. Türkiye sigara yasağı konusunda dünya ülkeleri arasında başı çekti, bunun için gururluyuz” şeklinde konuştu.
“Sigara anne karnında, çocukların ölümlerine neden olmakta”
Sigaranın insan sağlığını tehdit ettiğine dikkat çeken Prof. Dr. Melahat Emine Dönmez, “Sigara daha gebelikten başlayarak bebeğin sağlığını etkilemekte. Erken doğumlara düşüklere, düşük ağırlıklı çocukların doğmasına, bebeklerin sigara bağımlılığına yatkın doğumuna sebep oluyor. Hatta çalışmalar ile kanıtlandı, anne karnında sigaraya maruz kalan erken bebeklerin ilerleyen dönemlerde suça meyli artış gösteriyor. Anne karnında çocukların ölümlerine neden olmakta. Tansiyon yüksekliği şeker, akciğer kanseri ve gırtlak kanserinin sebepleri arasında en başı sigara çekiyor. Sigaranın vücudumuzda etkilemediği hiçbir organ yok” ifadelerini kullandı.
Konferans sonunda konuşmacılara plaket takdim edilirken, daha sonra yapılan genel kurulda Başkan Dr. Mustafa Aydın bir kez daha Türkiye Sigarayla Savaş Derneği başkanlığına seçildi.
10 Mart 2015
Halk Sağlığı Çıkarları İle Tütün Mamulleri Üreticilerinin Çıkar Çatışması” Konulu 3. Uluslararası Sigarayla Savaş Konferansı
İstanbul Aydın Üniversitesi, Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin “Halk Sağlığı Çıkarları ile Tütün Mamulleri Üreticilerinin Çıkar Çatışması” konulu 3’üncü Uluslararası Sigarayla Savaş Konferansı’na ev sahipliği yaptı. Konferansa, 4207 Sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarına Karşı İlk Yasal Mücadeleyi Başlatan Eski Sağlık ve Turizm Bakanı Bülent Akarcalı, Eski Milletvekili Prof. Dr. Nevzat Yalçıntaş, Türkiye Sigarayla Savaş Derneği ve İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Dr. Mustafa Aydın, İstanbul Aydın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yadigâr İzmirli, Küçükçekmece Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Sibel Güllüçayır, Biruni Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Halk Sağlığı Uzmanı Prof. Dr. Haydar Sur, Yeditepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. R. Erol Sezer ve İstanbul Aydın Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinden Yrd. Doç. Dr. Cenker Zeki Koyuncuoğlu katıldı.
Açılış konuşmalarının ardından Sağlık ve Turizm Eski Bakanı Bülent Akarcalı moderatörlüğünde ‘Halk Sağlığı Çıkarları ile Tütün Mamulleri Üreticilerinin Çıkar Çatışması’ konusu masaya yatırıldı.
“Sigara İle Savaşta Örnek Ülkelerden Biriyiz”
Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin çalışmaları sonucu Türkiye’nin sigara ile mücadelede örnek ülkeler arasına yer aldığının altını çizen Türkiye Sigarayla Savaş Derneği ve İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanı Dr. Mustafa Aydın, “Sigara ile mücadelede Türkiye’nin başarıları herkes tarafından bilinmekte. Bu savaşı kim başlattı? Derseniz öncelikle aklımıza Türkiye Sigara ile Savaş Derneği gelmektedir. Bizler dünyanın, ülkemizin ve insanlığın en büyük düşmanının sigara olduğuna kanaat getirerek bu savaşı başlattık. Bugun gelinen noktada mücadelede örnek olan ülkelerin başında geliyoruz. Başarılarımızdan dolayı dernek olarak Dünya Sağlık Örgütü tarafından da ödüllendirilmiş bulunmaktayız. Bizler sigaranın son molekülü dünyadan yok oluncaya kadar bu mücadelemize devam edeceğiz” dedi.
“Sigarayla Mücadele İçin Kanun Teklifleri Sunuldu”
Sigarayla savaşta meclise kanun tasarıları sunduklarını belirten Dr. Mustafa Aydın, “Fahri müfettişlikle ilgili kanun tasarımızı Meclis’e gönderdik. Nasıl ki trafikle ilgili bu müessese varsa. Sigara ile ilgili de böyle bir müfettişlik müessesesinin oluşturulması konusunda çalışmalarımız var. Sigara içenle içmeyen kişilerin aynı sigorta pirimi ödememesi yönünde bir kanun teklifini meclisimize sunduk. Son olarak da açık alanlarda da sigara içmeyi sınırlandıran bir kanun çalışması yapıyoruz” ifadelerini kullandı. Nargilenin de sigara kartellerinin yaygınlaştırılması için ortaya konulan bir oyun olduğunu söyleyen Dr. Aydın, bu yolla gelir elde eden kesimleri de eleştirdi. Aydın, “İnsan hayatı üzerinden ekonomik girdi elde edilemez. Kapalı alanlara sigara içme yasağının getirilmesinin ardından bazı esnaf odaları bize karşı çıkmıştı. Kahvelerde sigara içirmezsek kahveler gelir elde edemeyecek dediler. Böyle bir anlayış olamaz. Bizim öncelikle bunu aşmamız gerekiyor. Bunun da en önemli yolu kültür ve eğitim” diye konuştu.
“Sigarayla Çağdaş Sömürgecilik Yapılıyor”
Sigara yoluyla üç büyük ülkenin çağdaş sömürgecilik yaptığının altını çizen Sağlık ve Turizm Eski Bakanı Bülent Akarcalı, “Sigara ve benzeri üretim yapanların çıkarlarının ne olduğunu ortaya çıkarmak gerekiyor. Dünya’da az sayıda sömürgeci ülkenin, sömürgeci şirketleri dünyanın sağlığını sömürerek para kazanıyorlar. Mesele sadece sigara içmek değil. Sigara amacıyla çağdaş sömürgecilik nasıl yapılıyor? Özellikle gelişmekte olan ülkeler sigara tuzağı ile halkın cebindeki paraya el koyuyor. Sigaraya ayda 300 TL civar para veren bir aileyi düşünün. Bu para doğrudan doğruya kendi geleceklerinden ve çocuklarının beslenmesinden alınacak bir para. Buna uluslararası sigara şirketleri yol açıyor. Bunların başında Amerikan, İngiliz ve Japon sigara şirketleri bulunuyor. Şu anda dünyada bu sömürüyü yapan üç büyük ülke var” değerlendirmesinde bulundu.
“Sigara Silahlar Gibi Denetim Altına Alınmalı”
Yasal olmayan yollarla tüketicinin eline ulaşan ‘Kaçak Sigara’ hakkında açıklamalarda bulunan Bülent Akarcalı, “Bunlar uluslararası şirketlerin ürettikleri mallardır. Türkiye de dahil olmak üzere ülkeler bu konuda fazla duyarlı değiller. Sigara şirketleri ürettiği sigarayı alıcısı satıcısı belli olmayanlara satmamalı. Her önüne gelen sigarayı alıp istediğim gibi ihraç edebilirim dememeli. Sigara silahlar gibi denetim altında olmalı. Sigaranın üretim ve dağıtım aşamalarının yani sigara şirketlerinin denetlenmesi ve şirketlerin kime ne kadar mal sattığını ilgili hükümetlere bildirmesi gerekiyor. Bu da kaçakçılığın bir yoludur” diye kaydetti.
Tütün endüstrisinin 4 katrilyondan fazla bir ticaret hacmi olduğunu belirten İstanbul Aydın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yadigar İzmirli, “Tütün endüstrisi, halen 4 katrilyondan fazla bir ticaret hacmi ile dünyanın en büyük endüstrilerinden biri olma özelliğini muhafaza etmektedir. Alınan tedbirlerle başta Amerika Birleşik Devletleri, Kanada ve Avrupa Birliği Ülkeleri olmak üzere gelişmiş ülkelerde her geçen gün sigarayı bırakanların sayısı artmaktadır. Bu nedenle tütün üreticileri kanunları yetersiz olan veya gereği gibi uygulanmayan yeni tiryaki bulmakta zorlanmayacakları gelişmekte olan ülkelere yönelmiş durumdadır. Nitekim dünya sağlık örgütünün raporuna göre günümüzde az gelişmiş ülkelerde yaşayan özellikle Asya Kıtası’ndaki nüfusun yüzde 60’ı sigara konusunda maalesef bağımlılığını devam ettirmektedir” ifadelerine yer verdi.
Yerel Yönetimler olarak bağımlılık yapıcı maddeler ile mücadele için Valilik ve Emniyet Müdürlüğü ile çalışmalar yürüttüklerini vurgulayan Küçükçekmece Belediye Başkan Yardımcısı Dr. Sibel Güllüçayır, madde bağımlılığına giden yolun sigaradan geçtiğinin altını çizdi. Uyuşturucu ile mücadelenin sigara ile başlatılması gerektiğini belirten Dr. Sibel Güllüçayır, ” ‘Korkma bu sigara gibi bir şey’ diye teklif edilir. Eğer bir uyuşturucu mücadelesi başlatılacaksa bunun sigara ile başlatılması gerekmektedir. Bu sebepten Türkiye Sigarayla Savaş Derneği önemli bir görev üstlenmiştir” dedi.
26 Şubat 2014
“Ekonomide Kara Delik… Sigara” Konulu 2. Uluslararası Sigarayla Savaş Konferansı Gerçekleşti.
İstanbul Aydın Üniversitesi ve Türkiye Sigarayla Savaş Derneği işbirliğinde 26 Şubat 2014 tarihinde İstanbul Aydın Üniversitesi Florya Yerleşkesinde düzenlenen “Ekonomide Kara Delik…Sigara” konusunun ele alındığı 2. Uluslararası Sigara ile Savaş Konferansı gerçekleşti. Sağlık E. Bakanı ve 4207 sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenmesi Yasa Teklifini Sunan Kişi Bülent Akarcalı moderatörlüğünde gerçekleştirilen konferansımıza Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Temsilcisi Tütün Kullanımı ile Mücadele Uzmanı Dr. Toker Ergüder, TAPDK Uzmanı Mustafa Seydioğulları, X-cons Haninge Kurucu Başkanı ve Alkol, Sigara ve Uyuşturucu konusunda Tedavi Uzmanı Derviş Dennis Aksay, Terra Project Fotoğrafçısı Rocco Rorandelli konuşmacı olarak katıldı.
Dünya genelinde sigara tüketiminin sağlık ve ekonomi açısından büyük bir sorun olduğunu dile getiren Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Genel Başkanı Dr. Mustafa Aydın, sigaranın maddi ve manevi zararlarına işaret ederek, “Dünyada her yıl 5 milyon civarında, Türkiye’de ise 115 bin insan sigaradan dolayı hayatını kaybediyor.
Henüz kalkınmakta olan, elektrik, sağlık, alt yapı ihtiyaçları tam olarak yerine getirilmemiş bu ülke, her yıl 21 milyar doları sigaraya yatırıyor, 10 milyarı da sigaradan dolayı hastalananlara harcıyor. Yani 32 milyar dolar duman oluyor” dedi.
Türkiye’de orman yangınlarının yarısından fazlasının sigaradan kaynaklandığını aktaran Aydın, başta çocuklar olmak üzere tüm toplumun hedef olduğunu dile getirdi.
Aydın, “Halkımız her gün ortalama 15 milyon paket sigara tüketmektedir. Yani kişi başına yılda 76,1 paket sigara düşmektedir. Ülkemizde her yıl sigaraya bağlı hastalıklardan 100.000 kişinin öldüğü tahmin edilmektedir. Türkiye’de yıllık sigara tüketim pazarı 15 milyar TL’dir. Bu rakama, sigaranın sebep olduğu yangınlar ile tütün ürünlerinin sebep olduğu hastalıklar dâhil edildiğinde toplam da yılda 40 milyar TL’yi bulmaktadır. Bu haliyle dünyada ve ülkemizde sigara içmenin yaygın bir alışkanlık ve önemli bir halk sağlığı sorunu olduğu aşikârdır. Dünya sigara tüketiminde 115 bin tonla Türkiye 7. Sırada yer almaktadır.
Toplantıya ev sahipliği yapan İstanbul Aydın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yadigâr İzmirli, dünyanın gelişmiş ülkelerinin sigaraya karşı başlattığı mücadelenin oldukça olumlu sonuçlar verdiğini ancak hala bu endüstrinin büyük bir ticaret hacmine sahip olduğunu söyledi. Gelişmiş ülkelerde sigarayı bırakan insan sayısının arttığını dile getiren Prof. Dr. Yadigâr İzmirli, bu ülkelerde sigara reklamlarının yasaklanmasının ve açılan davaların tütün endüstrisini zorladığını belirtti.
“Sigara sinsi bir ölüm nedenidir”
“Ekonomide Kara Delik… Sigara” konulu 2. Uluslararası Sigara ile Savaş Konferansının moderatörlüğünü Eski Sağlık Bakanı Bülent Akarcalı yaptı. Akarcalı, dünyada 3 temel sigara tekeli bulunduğunu, bunların hepsinin de Türkiye’de aktif faaliyette olduğunu belirtti.
Sigaranın zararlarından bahseden Eski Sağlık Bakanı Bülent Akarcalı, “Bu karteller, ülkemizde verilen bütün mücadelelere rağmen kılcal damarlara girmişlerdir. Esas mücadele gençlerin sigaraya başlamasını önlemektir. Sigaranın oluşturduğu bir “kara delik’ten bahsediliyor. Bunun milyar dolarlık bir maddi kısmı, bir de manevi kısmı var. Yıllar önce her yerde sigara reklamları vardı. Hastanelerde bile sigara içilirdi. Bunlar bitti ama sigara kullanma oranında istenilen oranda düşüş olmadı. Sigara sinsi bir ölüm nedenidir. Kendi paranızla kendinizi öldürürsünüz” dedi.
Terra Project Fotoğrafçısı Rocco Rorandelli, sigara içen birisine neden sigara içiyorsunuz diye soru sorduğunuzda kendisi bunu kişisel karardan dolayı olduğunu açıklayacaktır. Ormanda giderek tek başıma sigara içmek bu benim kararımdır başkasını da rahatsız etmeyecektir diye düşünür. Bu gösteriden hareketle sigara içen birisinin bu büyük tablodan nasıl haberdar olacağını düşündüm. Bilinçli tüketici fikrini ve sigara içen kişinin çevreye ve diğer içen kişilere etkisinin ne olduğunu düşündüm. Sigara içme eylemi aslında tüm dünyada insanları etkileyen unsurdur. Sigara içme sadece kendini değil bütün insanları da etkilemektedir. Bu sahne arkasındaki planı göstermek için kampanyalara başladım. Biliyorsunuz 50’den fazla ülkede tütün ekimi yapılıyor. Ama hepsini gezecek vaktim olmadı o yüzden konuyla ilgili açıklayacak ülkeleri ziyaret ettim. İtalya Avrupa’daki en büyük tütün üreten ülkelerden bir tanesi ama İtalyadan daha çok tütün üreten ülkeler yer almaktadır. Tütün eken çiftçiler ekonomik olarak çok sabit koşullarda yaşamıyor. Aile işletmeleri çocuklara iş veriyor ve çocukların tütün işletmelerinde çalışmalarına çok şaşırdım. İlk defa sigara içecek birinin bunu tahmin etmesi gerekir. Çünkü tütünün arkasında çocuklar çalıştırılmaktadır. Tütünde çalıştırılan çocuklar tütün yaprağını elinizle kopardığınız andan itibaren cildinize geçmiş oluyor. Eğer yapraklar nemli ise günün sonunda çocuklar 40 sigara içmiş kadar oluyor. Sigara içmekten bahsetmiyoruz. Kanınıza işlenen nikotinden bahsediyoruz. Bu sizin kanınıza işliyor ve olayı diğer ülkelerde de gözlemliyoruz. Dünya da en yaygın tütün üreten ülkeler arasında Çin de çok büyük bir piyasa oluşmaktadır. Dünyada sigara içenlerin %30’u Çinde bulunmaktadır. Çinde bir düğüne bile gittiğiniz zaman bayansanız şeker erkek iseniz sigara takdim edilmektedir diye örnek verdi.
X-cons Kurucu, Başkan ve Tedavi Uzmanı Derviş Dennis Aksay İsveç de sigara ve tütün kullanımının çok yaygın olduğunu ve gençleri de bu konuda destekleriyle sigaradan uzak tuttuklarını ve özelliklede başlamamış olan gençleri bu konuda bilinçlendirme çalışmalarını yaptığını dile getirdi.
TAPDK Uzmanı Mustafa Seydioğulları, “2002 yılında 4207 sayılı kanunla TAPDK kuruldu. Türkiye tütüncü bir ülkeydi. 70 li yılların ortasına kadar tütün, pamuk ve fındık üçlüsü ihracatımızın üçte birini oluştururdu. Hatta tütün bunlar arasında %20’e kadar payı vardı. Türkiye tütüncü olma özelliğini kaybetti. Çünkü 88 yılında 610 ton ile başlayan tütün ithalatı bugün 80 bin ton civarına ulaşmıştır. Türkiye de bulunan sigara fabrikalarında bulunan yerli tütün oranı %20 lere düşmüştür. İthal ediyoruz. İşte Türkiye ihracatçı bir ülke değil ithalatçı bir ülkedir. Buda Ekonomi de Kara Deliğe bir örnektir” dedi.
Ayrıca Mustafa Seydioğulları TAPDK’nın çalışmaları ve Tütün Kontrolüne ilişkin mevzuat ve uygulama ile ilgili bilgiler verdi.
Dünya Sağlık Örgütü Türkiye Temsilcisi Tütün Kullanımı ile Mücadele Uzmanı Dr. Toker Ergüder, “Dünya genelinde yaklaşık 5,5 milyon kişi sigara kullandığı için ölüyor. Dünya Sağlık Örgütü olarak 90 lı yılların sonundan itibaren tütün ile mücadele için çok önemli adımlar atmaya başladı. Artık ülkelerin kendi başlarına tütünle mücadele edemeyeceklerini anlamaya başladılar. Dünya Sağlık Örgütü dünyadaki tüm ülkeleri bir araya getirerekten 1999 yılında çalışmalarına başladı. 2003 yılında tütün kontrol sözleşmesini kabul ettiler ve parlamentodan geçirildi. ” dedi.
Gerçekleşen konuşmalar sonrasında katılımcılarımıza yapmış oldukları anlamlı konuşmalarından dolayı kendilerine teşekkür plaketi takdim edildi.
Gerçekleştirilen konferansımız sonrasında konuşmacılarımızla güzel bir öğle yemeği gerçekleşti.
11 Şubat 2013
“Sigaranın Karanlık Yüzü” Konulu 1. Uluslararası Sigarayla Savaş Konferansı İstanbul Aydın Üniversitesinde Gerçekleşti.
9 Şubat Sigara Bırakma Günü Etkinlikleri çerçevesinde 11 Şubat 2013 tarihinde düzenlenen “Sigaranın Karanlık Yüzü” konferansı İstanbul Aydın Üniversitesi Florya Yerleşkesi’nde gerçekleştirildi. Gerçekleştirilen konferansta konuşmacılar geçmişle kıyaslandığında Türkiye’de sigara yasakları konusunda önemli adımlar atıldığının altını çizerek, dünyada Türkiye’nin bu alanda örnek gösterildiğini vurguladılar.
Türkiye Sigarayla Savaş Derneği ve İstanbul Aydın Üniversitesi işbirliğiyle düzenlenen “Sigaranın Karanlık Yüzü” konulu konferansa İstanbul Aydın Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Bitkisel Tedavi Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Adnan Saraçoğlu, Memorial Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez, Eski Sağlık Bakanı Bülent Akarcalı, 19. ve 20. dönem Tokat Eski Milletvekili Uzm. Dr. Ahmet Feyzi İnceöz ve Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrol Ekonomisi Koordinatörü Aydan. A. Yürekli konuşmacı olarak katıldılar.
Konferansın açılış konuşmasını yapan İstanbul Aydın Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Yadigâr İzmirli, sigaranın yeryüzünün en öldürücü salgın hastalığı olduğunun altını çizerek, her yıl dünyada yaklaşık 5 milyon kişinin sigaraya bağlı çeşitli hastalıklar nedeniyle hayatını kaybettiğini belirtti. Başta Türkiye Sigarayla Savaş Derneği olmak üzere sivil toplum kuruluşlarının ve çok az sayıda parlamenterin uluslararası sigara kartellerinin tüm yıldırma çabalarına karşın fedakârca bir mücadele gerçekleştirdiklerini anlatan Prof. Dr. İzmirli, bu mücadele sonucunda Türkiye’de sigarayı bırakan kişi sayısında son yıllarda önemli bir artış yaşandığını söyledi.
Prof. Dr. İzmirli konuşmasını şöyle sürdürdü:
“Benim de üyesi olduğum Sigarayla Savaş Derneği, sigaranın son molekülü yeryüzünden kayboluncaya kadar kararlı bir tavırla bunun mücadelesini verecektir. Bu mücadele sırasında sigara kartelleri de kendilerine yeni kurbanlar bulmak için ellerinden geleni yapacaklardır. Bunun için bizler her fırsatta sigaranın karanlık yüzünü, sigara kartellerinin temel hedefi haline gelen çocuklarımıza ve kadınlarımıza anlatmak durumundayız. Bugün İstanbul Aydın Üniversitesi ve Türkiye Sigarayla Savaş Derneği’nin bu toplantısında tütün kontrol kanununun çıkması ve sigarayla mücadelede elde ettiğimiz başarı öncülerinden olan ve kendilerine daima minnettar kalacağımız Eski Sağlık Bakanımızı burada ağırlamaktan onur duyuyoruz.
”Prof. Dr. İzmirli konuşmasının şu sözlerle sonlandırdı:
“Elbette bu konuda caydırıcı kanunun çıkarılması yeterli değildi. Etkin bir uygulama gerekiyordu. Bir yandan ülkemizde ‘Osmanlı’nın yasağı üç gün sürer’ anlayışı hâkimken, diğer yandan sigarayla mücadeleye karşı oluşturulan güçlü lobiler devreye girdi. Ancak Başbakanımız başta olmak üzere kanunun tavizsiz uygulanması konusunda ortaya konulan irade, valiliklerin ve yerel yönetimlerin etkin denetimleri sayesinde en azından kapalı mekânlarda sigara içilmesi artık engellendi.”
“Allaha ibadet eder gibi bu çalışmaları sürdürüyoruz”
İstanbul Aydın Üniversitesi Mütevelli Heyet Başkanı ve Türkiye Sigarayla Savaş Derneği Başkanı Dr. Mustafa Aydın ise yaptığı açılış konuşmasında dernek olarak 1997 yılından bu yana büyük bir mücadelenin içerisinde olduklarını belirterek, “Allaha ibadet eder gibi bu çalışmaları sürdürüyoruz. Geçmişte sigarayla mücadele etmek imkânsızdı. Parlamento bile sigara kartellerinin egemenliği altındaydı. Böyle bir dönemden bugünlere geldik. Bizler Türkiye Sigarayla Savaş Derneği olarak bizden önce bu mücadeleyi başlatmış değerli büyüklerimizin arkasından ve açtıkları yoldan ilerledik. Onların verdikleri mücadelenin ve ortaya koydukları iradenin arkasında bir duruş sergilemek için gece gündüz arkadaşlarımızla beraber çalışıyoruz. Bu büyük ve meşakkatli bir süreç,”dedi.
Konuşmasında, “Acaba biz daha ne yapabiliriz?” diye sorduklarını aktaran Dr. Aydın, “Bu soru bana sorulduğunda hep şunu söylemişimdir: Derneğin kuruluşu 1997 yılından 2013’e kadar aradan geçen bu süre içerisinde eğer biz tek bir gencin dahi sigarayla buluşmasına mani olduksak, amacımıza ulaşmışız demektir,” şeklinde konuştu.
“Sigara kartelleri asla bu işin peşini bırakmayacaklardır, çünkü Türkiye’de 25 milyar dolarlık bir bütçeye hükmediyorlar. Bu miktarı hiç kimse bırakmak istemez,” diyerek konuşmasını şöyle noktaladı:
“Uçaklarda sigara içilen Türkiye’den bugünkü Türkiye’ye geldik. Geldiğimiz nokta yine de yeterli değil. Burada bir görev var arkadaşlar. Eğer bizler birey olarak bu konuda duyarlılık göstermezsek bir sonuca varamayız.
”İstanbul Vali Yardımcısı ve İl Tütün Kontrol Kurulu Başkanı Ahmet Deniz ise açılış konuşmasında Türkiye’nin Dünya Sağlık Örgütü’nün son verilerine göre mevzuat ve uygulama açısından Türkiye en başarılı üç ülkeden biri olduğunun altını çizdi.
“Bir insanın kendi kendine verebileceği en büyük ceza sigara içmesidir”
Konferansın ilk konuşmacısı İstanbul Aydın Üniversitesi öğretim üyesi ve Bitkisel Tedavi Uzmanı Prof. Dr. İbrahim Adnan Saraçoğlu yaptığı konuşmada insanların kendilerine verebilecekleri en büyük cezanın sigara içmek olduğunu vurguladı. “Bir insanın kendi kendine verebileceği en büyük ceza sigara içmesidir. 1980 yılından itibaren Türkiye’de beslenme şekli dünyanın hiçbir ülkesinde görülmeyecek kadar hızlı bir şekilde değişime uğradı. Bunun temelinde yatan faktör tohumlarımızın değişmesi. İyi bir reklamla Anadolu köylüsü kandırılarak bizim yüzyıllardır kullandığımız tohumun yerini hibrit tohum almaya başladı. Bugün aldığınız domatesin armudun, salatalığın içinde mineral ve vitaminler eksik. Tüm bu gelişmeler sigaranın son yıllarda öldürücü etkisini daha da artırdı.
”Konuşmasında son dönemde beyaz ekmeğin yasaklanması tartışmalarına da değinen Prof. Dr. Saraçoğlu, “Tükettiğimiz beyaz ekmekteki olay şudur:
“Dış kabuğu buğdayın sıyrılıyor, kepekli kısmı alınıyor, kepeğin içerisinde bulunan mineraller de alınıyor ve buğdayın merkezindeki ruşeymi de çıkarılıyordu. Yani esas faydalı olan enzinler ve proteinler gidiyordu. Geriye sadece şekerli kısmı kalıyordu ve nişasta tüketiyorduk. Dolayısıyla, B1 vitamini buğdayda yüksek oranda vardır. Bu vitamin sinir sistemimizi kontrol eden bizim ani öfkelenmemizi engelleyecek olan vitamindir. Dikkat edin toplum son on yıldır çok çabuk sinirlenebiliyor. İşte bunun arkasında yatan önemli sebeplerden bir tanesi toplumda B1 vitamini eksikliğidir.
”Memorial Hastenesi Kalp ve Damar Cerrahisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Bingür Sönmez ise yaptığı konuşmasında son yıllarda sigara kullanımı sonrası meydana gelen hastalıkları ve bunun sonuçlarını anlattı. Prof. Dr. Sönmez, sigara kullananların kullanmayanlara göre daha genç yaşta ameliyat olduklarını istatiki verilere dayandırarak anlattı.
4207 Sayılı Tütün Ürünlerinin Zararlarının Önlenilmesi Yasa Teklifini, 1991 yılında TBMM’ye hazırlayıp sunan ve meclisten geçiren Eski Sağlık Bakanı Bülent Akarcalı ise yaptığı konuşmada 4207 sayılı kanunun hazırlanması ve meclisten geçirilmesinde yaşadığı zorluğu katılımcılara anlattı.
Bülent Akarcalı, Sağlık Bakanı olduğu dönemde sigarayla savaşı bir sağlık politikası olarak ele aldığının altını çizerek, bunun başlangıç aşamasını şöyle anlattı:
“Tıp Fakültesi olan üniversitelerin rektörleri ve dekanlarıyla bir hafta sonu toplantısı yaptık. Türkiye’nin sağlık politikası ne olmalı diye konuştuk iki gün boyunca. Sonunda da bu sigara konusunu çıktı ve yeni kampanyamızı bu sigara üzerine yoğunlaştıralım dedik. “Elveda Sigara Merhaba Hayat” diye kampanyaya başladık. Buna başladığımız zaman tabii Türkiye’de her yerde sigara içiliyor. Kim olursan ol sigara dumanı içinde yaşamak durumundasın. Ekrem Pakdemirli de o dönem Ulaştırma Bakanı ve bana en büyük desteği veren isimlerden biri. Ve ilk olarak biz onunla Türk Hava Yolları’nın İstanbul – Ankara seferi yapan uçaklarından birinde sigarayı yasakladık. Uçakta dünyada ilk defa sigarayı yasaklayan ülke biz olduk.
Konferansta Uzman Dr. Ahmet Feyzi İnceöz ve Dünya Sağlık Örgütü Tütün Kontrol Ekonomisi Tütün Kontrol Ekonomisi Koordinatörü Ayda A. Yürekli de birer konuşma yaptılar. Yürekli, Türkiye’de sigara yasağı konusunda alınan önlemlerin dünyada örnek gösterildiğini ve Türkiye’nin bu alanda örnek olarak gösterildiğinin altını çizdi.
